Giải pháp vật liệu xây dựng xanh: Hướng tới kinh tế tuần hoàn

1. Xây dựng truyền thống: Gánh nặng môi trường cần giải pháp vật liệu xanh?

Riêng tại Việt Nam, thống kê từ Bộ Xây dựng cho thấy, mỗi năm ngành xây dựng thải ra khoảng 30 triệu tấn rác thải, phần lớn chưa được xử lý triệt để, tạo áp lực lớn lên các bãi chôn lấp đang dần quá tải.

Không dừng lại ở đó, quá trình khai thác tài nguyên như cát, đá, xi măng để phục vụ xây dựng cũng khiến nhiều hệ sinh thái bị tàn phá. Giữa bối cảnh này, xu hướng xây dựng xanh đang nổi lên như một cứu cánh, không chỉ cho môi trường mà cả cho nền kinh tế.

2. Luật EPR và Kinh tế tuần hoàn: Đòn bẩy mới cho vật liệu xây dựng xanh và ngành xây dựng

2.1. Luật EPR – Cơ chế thúc đẩy trách nhiệm từ nhà sản xuất

EPR (Extended Producer Responsibility – Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất) là một công cụ chính sách môi trường nhằm buộc các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu chịu trách nhiệm với toàn bộ vòng đời sản phẩm, đặc biệt là khâu thu gom, tái chế hoặc xử lý sau tiêu dùng. Trong ngành vật liệu xây dựng – nơi lượng chất thải chiếm tỷ lệ lớn trong tổng rác thải rắn – việc áp dụng EPR là bước ngoặt quan trọng để giảm áp lực lên môi trường và hệ thống quản lý chất thải quốc gia.

Khi EPR được thực thi, tạo ra động lực mạnh mẽ cho việc đầu tư vào vật liệu mới, thân thiện môi trường, đồng thời gia tăng tính cạnh tranh lành mạnh trong ngành xây dựng. Tại Việt Nam, quy định về EPR đã bắt đầu được triển khai theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020, với lộ trình áp dụng cụ thể từ năm 2024 cho nhiều nhóm sản phẩm, bao gồm vật liệu xây dựng.

2.2. Kinh tế tuần hoàn – Mô hình phát triển không còn là lựa chọn, mà là tất yếu

Là mô hình sản xuất và tiêu dùng dựa trên nguyên tắc “giảm thiểu – tái sử dụng – tái chế” (3Rs), thay thế cho mô hình tuyến tính truyền thống “khai thác – sử dụng – thải bỏ” vốn gây lãng phí tài nguyên và ô nhiễm nghiêm trọng. Trong ngành xây dựng, mô hình tuần hoàn yêu cầu toàn bộ chuỗi giá trị – từ thiết kế công trình, lựa chọn vật liệu, thi công, sử dụng đến tháo dỡ – đều phải tính đến khả năng tái sử dụng, tháo lắp, tái chế hiệu quả.

Với lượng rác thải xây dựng khổng lồ phát sinh mỗi năm và tốc độ đô thị hóa cao, Việt Nam không thể tiếp tục duy trì mô hình phát triển truyền thống. Việc chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giảm chi phí tài nguyên và xử lý chất thải, mà còn mở ra cơ hội tăng trưởng xanh, thu hút đầu tư, tạo việc làm trong các ngành tái chế và công nghệ sạch.

3. Đáp ứng xu hướng tuần hoàn: Ngành xây dựng cần người tiêu dùng chọn lựa vật liệu nào?

Dưới tác động của EPR và kinh tế tuần hoàn, yêu cầu về vật liệu xây dựng không chỉ dừng lại ở chất lượng hay giá thành, mà phải hướng đến tính bền vững và tái chế. Một loại vật liệu lý tưởng trong tương lai phải có:

• Độ bền cao, giảm thiểu việc thay thế thường xuyên.

• Khả năng tái sử dụng hoặc tái chế dễ dàng.

• Nguồn gốc bền vững, không khai thác quá mức tài nguyên.

• Ít độc hại trong sản xuất và xử lý cuối vòng đời.

Hiện nay, vật liệu truyền thống như xi măng, gạch đất nung, nhựa PVC... vẫn chiếm tỷ lệ cao nhưng lại khó tái chế và gây ô nhiễm. Trong khi đó, vật liệu mới như bê tông tái chế, gỗ kỹ thuật, keo trám xanh, vật liệu sinh học đang từng bước chứng minh ưu thế về cả môi trường và hiệu suất sử dụng.

4. Vật liệu xây dựng xanh thông minh: Giải pháp toàn diện cho tương lai bền vững

4.1. Giới thiệu và mô tả các loại vật liệu xây dựng xanh, thông minh

Trước yêu cầu cấp thiết về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, giải pháp vật liệu xây dựng xanh đang trở thành xu hướng không thể thiếu của ngành xây dựng. Những vật liệu này tuân thủ nguyên tắc kinh tế tuần hoàn, như khả năng tái sử dụng, nguồn gốc bền vững và hạn chế phát thải trong suốt vòng đời.

Một số nhóm vật liệu tiêu biểu gồm:

• Vật liệu tái chế: Bê tông từ công trình cũ, thép tái chế, gạch từ tro bay – giúp giảm rác thải và tận dụng tài nguyên.

• Vật liệu bền vững: Tre, gỗ kỹ thuật, vật liệu sinh học – có khả năng tái tạo nhanh, ít tiêu tốn năng lượng sản xuất.

• Vật liệu hiệu suất cao: Kính Low-E, sơn ít VOC – giúp tiết kiệm năng lượng và cải thiện chất lượng không khí.

• Vật liệu thông minh: Tự phục hồi hoặc cách nhiệt thay đổi pha – nâng cao độ bền và hiệu quả vận hành.

Những lựa chọn này là nền tảng cho công trình xanh, vừa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, vừa bảo vệ môi trường sống.

4.2. Lợi ích khi ứng dụng vật liệu xanh

Việc áp dụng giải pháp vật liệu xây dựng xanh mang lại lợi ích vượt trội:

• Môi trường: Giảm phát thải CO₂, tiết kiệm tài nguyên, giảm áp lực lên bãi rác.

• Kinh tế: Dù chi phí ban đầu có thể cao, nhưng giúp giảm chi phí năng lượng, bảo trì và phù hợp quy định môi trường.

• Xã hội: Nâng cao chất lượng sống, bảo vệ sức khỏe người sử dụng và tăng giá trị hình ảnh doanh nghiệp.

Chính nhờ các lợi ích đa chiều này, vật liệu xây dựng xanh đang trở thành yếu tố cốt lõi trong các chiến lược xây dựng tương lai, đặc biệt khi Việt Nam và thế giới cùng hướng tới phát thải ròng bằng 0.

Theo số liệu từ World Green Building Council, việc sử dụng vật liệu xanh có thể giúp giảm 30–50% chi phí năng lượng và vận hành, đồng thời nâng cao giá trị tài sản trung bình thêm 7%. Nhiều công trình tại Việt Nam như Trung tâm điều hành VinFast (Hải Phòng) hay tòa nhà Quốc hội mới (TP.HCM) đã bắt đầu ứng dụng các tiêu chuẩn xây dựng xanh và vật liệu bền vững.

5. Apollo Silicone – Tiên phong phát triển bền vững với sản phẩm chất trám xanh

Trong bối cảnh ngành xây dựng chuyển mình theo hướng bền vững và kinh tế tuần hoàn, Apollo Silicone đã chủ động dẫn đầu bằng việc ra mắt Apollo Green Silicone Sealant A300 – dòng sản phẩm keo silicone xanh đầu tiên tại thị trường Việt Nam. Đây là bước tiến mới thể hiện cam kết mạnh mẽ của thương hiệu trong việc giảm thiểu tác động môi trường và thúc đẩy xu hướng vật liệu xây dựng thân thiện với hệ sinh thái.

A300 Green Sealant được phát triển trên nền tảng chất lượng đã được kiểm chứng của dòng Vua keo kính Apollo A300 – nổi tiếng với khả năng bám dính vượt trội, độ đàn hồi cao và độ bền trước các điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Dòng sản phẩm chất trám xanh A300 Green Sealant vẫn giữ nguyên hiệu năng ưu việt, đồng thời tích hợp nhiều yếu tố thân thiện với môi trường: quy trình sản xuất hạn chế phát thải carbon, bao bì nhựa HDPE dễ tái chế, thiết kế thông minh hỗ trợ truy xuất nguồn gốc rõ ràng và hạn chế chất thải phát sinh trong thi công.

Không chỉ là sản phẩm, keo silicone thân thiện môi trường A300 Green Sealant là thông điệp về trách nhiệm môi trường mà Apollo Silicone đang theo đuổi. “Chọn sản phẩm chất lượng là góp phần bảo vệ môi trường” thông qua việc giảm thiểu sửa chữa, bảo trì, từ đó hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường

Xây dựng xanh và vật liệu tuần hoàn không còn là xu hướng, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc của thời đại. Chọn vật liệu xanh hôm nay – Xây dựng tương lai bền vững mai sau.